Majina, ou a filla espúrea. Conto gallego-castellano de miña abó

Páxina Anterior

Capítulo nº 13

Páxina Seguinte

m1valladaresmajina013.html

XIII

     Corria o ano mil oitocentos sesent'e seis: era unha mañan de Mayo; empezaba á esclarecer, e ladrando os cans n'as eiras, daban a gente que pasaba po-l-as congostras; cantaban ja o millangarrido, a bubela e o cuco n'as carballeiras, o merlo e o reiseñor n'os salgueirales, o paspallás entr'os centeos, e os gílgaros e carriciños, os chincheiros e sirins desfacianse n'os eidos mirando cada un pr'o seu amor, qu'alí os hoviños n'o níjaro empolaba, e adozando todos en concerto vario, traballos preludio de maternidá. Era o dia vint'esete, dia de romería n'o Pico-Sagro, e subindo a aquela altura de dous mil cento trint'e oito pes sobr'o nivel d'a mar, altura, onde segun lendas e tradicions d'o país, habitaron antiguos mouros, e disqu'algun habita ainda; ond'en novecentos catorce fundou o Obispo Don Sisnando menesterio de Benitos; ond'en mil oitocentos trint'e un o Arzobispo compostelano Fr. Rafaél Veles mandou poñer, e en primeiro de novembre d'aquel ano púxose n'o curuto mismo unha gran cruz de pau pra qu'os pasajeiro-l-a adoraran, feita astelas por un rayo o sábado de Ramos de mil oitocentos trint'e seis; rubindo por aquel monte cuberto de carrouchiñas frolidas, queiroas é recendentes tomelos, acudian de moitos lados, por diferentes carreiros devotos qu'iban á visitar o santo San Sebastian, alguns hasta con ofrendas; todos á rezarlle, á oirlle misas n'a sua solitaria ermita, único qu'hoje se vé alí, pousado com'unha pombiña blanca o pe d'a cresta. Era, en fin, o domingo derradeiro d'o mes dito, e Otilia con sua nai e Adria saía de Santiago, á fin de toma-l-a costa po-l-a fresca e oi-l-a misa ofrecida. Saían todas á cabalo, e chegadas á cousa como d'as oito o sitio en qu'empezaba aquela, deijaron alí as bestias; dou cartos a de Sancti-Petri o condutor pra qu'almorzase e fijese medodía; díjolle qu'as agardase alí, e descalzándose logo, facendo Otilia o mismo, entregaron ambas o calzado á Adria, e solas, diante d'esta, subiron con toda pausa e todo recollemento hasta o alpendre d'a ermita, onde se calzaron. Seguidamente entraron n'a capilla as tres, arrodillaronse, e dando a de Sancti-Petri limosna de dous duros á un sacerdote qu'o ermitaño lle buscou, e dijo alí a primeira misa, oiron-a moi devotamente. Saidas d'a capilla, o sol esmechaba ja; Fara, colorada coma unha zreija, chegaba n'aquel istante de Santiago c'unha cesta de comida; gente, Dios nos valla, non se revolvia hasta desviado d'a ermita un bó anaco, e as de Sancti-Petri con Adria e Fara, forons'á sentar n'o chan debaijo d'unha d'as duas sobreiras qu'alí hai junt'a unha fontiña cabo d'a ermita. A concurrencia aumentaba: mozos e mozas suaban; a calor non se resistia apenas, e n'a Casa-blanca, non lonje d'o pe d'a costa, habia viño largo de venta pra refresca-l-os que quixesen; unha pipa grande n'un carro que case non se via, rodeado cal estaba, d'apasionados. A misa cantada ou solenia, foi as doce; pro as de Sancti-Petri, receosas de que as tripasen ou desen algun garapaldo, e que ja oiran non solo a sua misa senon outra mais por ser domingo, deijárons'star a sombra como estaban, e solo Fara oyeu aquela. Acabada a función d'ilesia uns marcharon, outros quedarons'á tomar un taco, onde puderon case todos n'o pasadizo de sesent'e un e medio pes de largo por sete d'ancho, en qu'está cortada a cresta misma d'o Pico: n'unha palabra, ond'o sol firia menos. Mais eiqui que mentra-l-a gente come, incluso as de Sancti-Petri, qu'á naide ceden a sombra d'a fontiña, siquera viñesen moitos á catar d'a sua auga, dous pelegrinos que van pra Compostela chegan a Casa-blanca cubertos de polvo, curtido o rostro po-l-o vento e sol, barba longa coma de capuchino, blanca n'un, e negra n'outro representando aquel sobre cincuenta anos, corenta este; chegan solos, paran ond'o carro, e vendo alí un fato d'homes e mulleres que charlaban e bebian, dijo o mais anciano:
     — Guarde Dios á la gente alegre.
     — El os guarde —respondeu unha vos.
     — ¿Se celebra alguna fiesta en la comarca? —preguntou o d'a barba negra.
     Saeu estonces d'o corro un medio fidalgote, acercous'os pelegrinos e contestoulle:
     — La del último domingo de Mayo en la ermita de San Sebastian que ahí veis en la cresta de ese monte —señalando á Pico-Sagro.
     — En efecto, gente descubro allí —dijo o d'a barba blanca, señalando tamen o Pico.
     — ¿Vamos allá, compañero? ¿Quereis? —preguntou o pelegrino mozo.
     — Todo es penitencia —respondeu o outro—. Tomemos, pues, la montaña y visitemos nosotros tambien al santo.
     — Con Dios, señores —dijeron logo ambos.
     E botan po-l-o monte arriba, apuados n'os seus bordons. Chegaron á ermita, entraron n'ela, rezaron con fervor ali un pouco de rodillas, sarion d'a capilla, e o d'a barba blanca, sacando a sua moestra e mirando-a, dijo o compañeiro:
     — Las dos. Hace un calor mortal y bien pudiéramos descansar un rato á la sombra de uno de esos árboles que ahí están —apuntando as duas sobreiras.
     — Hombre, sí.
     E marchan entrambos cara á elas e sentanse debaijo d'a sobreira mais pequena, ond'o tanto n'habia naide, pois á sombra d'a grande estaban as de Sancti-Petri que remataban de jantar. Os pelegrinos, antes de sentarse, tirando os sombreiros d'as cabezas, dirigiron as señoras un saudo, qu'elas contestaron c'unha atenta inclinacion, e sentados ja quedarons'entrambos contemplando-as, pro con certa especie de sorpresa o mozo, parecendolle que n'algun sitio vira mais d'unha ves aquelas caras. As de Sancti-Petri contemplaban-os tamen á sua ves, e chamandolles a atencion a presencia d'eles n'aquel sitio, dijo de contado a nai d'Otilia:
     — ¿Vienen de muy léjos los peregrinos?
     — De Tierra-Santa, señora —contestou o vello.
     — ¿Y van?
     — A Compostela.
     — De Santiago hemos salido hoy nosotras y para allí pensamos retirarnos luégo que el calor mitigue.
     — Pisaremos las huellas de las señoras.
     — ¿Ignoran el camino los peregrinos?
     — Mil veces le tengo andado —contestou estonce-l-o mais mozo, clavando os ollos en Otilia qu'os seus non tiraba d'un e d'outro o ve-l-os tan queimados, con tanta barba e oirlles que viñan de Tierra-Santa; en Otilia, sí, á quen respeto e veneracion case infundian, e qu'o notar qu'os ollos lle clavaba aquel, non pudo ménos de preguntarlle:
     — ¿Es acaso del país el peregrino?
     — Nacido y criado en él, señorita.
     — Entonces —prosigueu a nai d'Otilia— nada dirémos, porque casa y amigos no faltaran en el país á los señores peregrinos.
     — Tuve, señora, algunos —sigueu decindo o mozo—, mas como hace tanto tiempo ya que los dejé, quizá que de mí se hayan olvidado. ¡Vé uno, señora, en el mundo tantas cosas...!
     — ¿Gustan de comer los peregrinos? Nosotras, aunque frugalmente, acabamos de comer, pero creo que algo quedaria.
     — Gracias —contestaron ambos, dando o mismo tempo unha cabezada e decindo logo o vello:
     — Frugalmente tambien, comimos en Puente-Vela; mas veo aquí una fuente y beberia agua, si el favor de un vaso se me hiciese.
     — Quizá que haga daño el agua —dijo la de Sancti-Petri—. Vino será mejor y hay tambien aquí. ¿Quiere el señor probarle? ¿Quieren probarle entrambos?
     — Los peregrinos, señora, estamos á todo acostumbrados; bebemos casi siempre agua, y ella es, á veces, parte de nuestra penitencia.
     — Si como penitencia se hace, entonces callo.
     E dirigindos'a filla, que preto d'a cesta estaba, añadeu:
     — Otilia, coje de ahí un vaso y dásele al señor.
     — ¿Otilia es el nombre de esta señorita? —preguntou con extrañeza o pelegrino que falaba.
     — Sí, señor —respondeu a misma Otilia—. ¿Choca mi nombre acaso al pelegrino?
     — ¿Otilia de...? —preguntou de novo con interés, sin estrevers'a conclui-l-a frase e erguéndose pra agarra-l-o vaso.
     — Otilia de Sancti-Petri —dijo sencillamente ésta, inorando á qué podia conducir aquela especie de curiosidá.
     — ¡Otilia de Sancti-Petri! —esclamou e cai de rodillas os pes d'Otilia, as manos cruzadas diant'o peito e apuada a barba sobr'elas.
     Otilia asustous'o pronto, sin saber tampouco que sinificaba aquelo; mais logo dijo con temblorosa vos:
     — Alce del suelo el peregrino, pues no sé qué causa pueda obligarle á estar á mis piés así.
     — ¡Otilia de Sancti-Petri! —volveu á esclamar, erguendo hácia ela os ollos, mirando-a como se fora a un santo, caindoll'a fio as bagoas e saloucando.
     — Alce, repito, del suelo el peregrino, enjuque sus lágrimas, y diga, si quiere, á qué conduce esto.
     — Así me tendrá V., Olitia de Sancti-Petri, así me tendrá V. á sus pies, miéntras no oiga de esos labios que está mi nijo perdonado.
     — Perdonado... ¿y de qué? ¿Quién es ese hijo?
     — Perdonado del delito en Santiago cometido, la noche que en un baile abusó de V.
     A filla de Sancti-Petri cai estonces esmorecida n'os brazos d'Adria, que ja se ll'acercára, pois sua nai quedára feita unha estátua ant'a escena que pasaba. Figúrens'os leutores e leutoras qué procesion n'andaria n'o corazon de nai e filla; figurens'a impresion grandísima qu'a revelacion d'o pelegrino causaria n'elas; figurens'o asombro d'Adria e de Fara; respeten o silencio elocuente d'o outro pelegrino, qu'asombrado tamen estaba e escusen-nos á nos, pobres escritores, d'o que n'acertariamos á describir anque quixéramos. Pasando por riba, pois, de todo ese conjunto de impresions fortísimas, diremos sólo que, reposta ja d'as suas algun tanto Otilia, e vendo os pes arrodillado ainda o pelegrino, díjolle terceira ves, pro correndoll'igualmente as bagoas.
     — Alce del suelo el peregrino, quien quiera que este sea, pues al delincuente de que habla, á ese delincuente aún ahora mismo para mí desconocido, tiempo há que mi corazon le perdonó. Harto lo indican tambien mis lágrimas.
     E o pelegrino ergueus'estonces, sentous'a respeitosa distancia d'a de Sancti-Petri, e mais tranquilo contestou:
     — Otilia de Sancti-Petri, gracias; gracias por mí y por mi hijo.
     Seguidamente prosigueu:
     — Veranio ha muerto; pero, al morir, me dejó un encargo; hélo aquí:
     E sacando unha carteira, sacou tamen d'ela unha carta que case non podia ler co-as bagoas de qu'os ollos se ll'arrasaban, e decia:
     "Cuando esta carta llegue á tus manos, padre mio, no maldigas al hijo que hoy la escribe y entónces ya no existirá. Muero con un secreto, con un delito grave, cometido en un momento de alucinación y que jamás me he atrevido á revelarte; pero muero arrepentido, muero con el remordimiento de ese delito que expio con mi vida, y espero que Dios me lo perdonará. Perdónamele tú tambien, desde luego, padre mio; perdona al que en un baile de máscaras, prevalido del antifaz, abusando del cloroformo, manchó el honor de una familia distinguida, abusando tambien de Otilia de Sancti-Petri. No me maldigas, repito, padre mio; ántes ruega por mí al Padre de toda misericordia. Es tu hijo quien aquí te habla; haz por él un último sacrificio, ya que tantos otros, bien mal pagados, hiciste hasta aquí por él. Visita en mi nombre, si te es posible, el Santo sepulcro del Señor; visita al ménos la basílica del Santo Apóstol Santiago, y si en la ciudad de este nombre, en esa ciudad donde sin temor pequé, vieses, por fortuna, á Otilia de Sancti-Petri, díla, díla, padre mio, que ella tambien, por su parte me perdone, díla, en fin, que yo, puesto ya el pié sobre el sepulcro y con lágrimas en los ojos, espero me perdone y que no abandonará el fruto, si le hubo, de mi pecado.
                                                                                                                                  VERANIO."
     Logo añadeu:
     — Cumplo exactamente la voluntad de mi hijo; por eso venimos de Tierra-Santa y vamos á Compostela. Mas ántes de que partamos, ántes de que á ustedes dejemos, dija Otilia: ¿tengo nieto ó nieta á quien querer?
     Otilia baijou os ollos e o outro pelegrino, sacando estonces tamen, con pesarosa clama d'a sua carteira un cinturon e unha sortella, dijo a sua ves a Otilia, enseñándoll'os.
     — Conocerá V., acaso, estas dos prendas, y ellas le dirán...
     Otilia volveu á quedar case esmorecida; sua nai non tanto; ambas reconoceron o punto aquelas prendas e a segunda, arrojada un algo, preguntou con enfase.
     — ¿Y quién á mi hija asi denuncia?
     — No se enoje V., señora. Salvio de Rebordan jamás denunció, ni denunciará á Otilia. Salvio, ¿le recuerda usted? Salvio de Rebordan es quien estas prendas sólo las enseña hoy, porque las aprecia y sorprendió un dia en casa de Inés, adoptiva madre de... ya sabrá V.; Salvio de Rebordan, que las exigió á Inés y lleva consigo á todas partes; Salvio, en fin, que, con el Marqués de Tria-Castela, á quien tiene V. presente, viene cumpliendo, como acaba de oir, la voluntad de su hijo.
     — ¡Salvio de Rebordan! —exclamou Otilia con dolor—, ¡Salvio! ¡Salvio!
     — ¡El Marqués de Tria-Castela! -exclamou sua nái estupefauta.
     Salvio volveu a carteira as suas prendas, e logo Otilia, dirigindos'o pelegrino qu'o seu lado estaba, dijoll'entre suspiros y novas bagoas:
     — Una niña, Sr. Marqués, una niña fué el fruto engendrado en aquel malhadado baile y discúlpeme V. si no fuí con ella tan buena madre como debiera. No la abandoné, sin embargo; algo por ella hice en sus primeros años: después... después -mirando á Salvio con intención y ternura-, un caballero la recogió, la llevó consigo á Madrid y creo que estará bien.
     — ¿En que año la recogió?
     — En 1862.
     — ¿El nombre del caballero?
     — Lo ignoro.
     — ¿El de la niña?
     — Majina, Sr. Marqués.
     — ¿Majina? —preguntou o Marqués con vivo esforzado acento.
     — Sí. ¿Por qué de esa manera me lo preguntais?
     — Porque ese caballero, Otilia, soy yo, y Majina, á quien mi amigo Salvio me decidió á recoger de casa de unos labradores del país, donde, al parecer, servía, muerta ya su adoptiva madre, está hoy educándose por mi cuenta en un colegio de Madrid.
     — Y Ermelio —añadeu Salvio—, Ermelio, hermano de leche un dia, amante hoy de Majina, y mi ahijado, en otro colegio igualmente, por la mia.
     Logo o Marqués, erguendo os ollos a'o ceo, exclamou:
     — ¡Gracias, Dios mio, gracias, por tantas mercedes en un dia, en un instante! ¡Bendita sea, amigo mio —dirigindos'a Salvio—, la hora en que subimos la montaña!
     E abranguendo estonce-l-o vaso, tirado ja d'a cesta por Otilia, enche-o n'o pichiño d'a fonte qu'arreitaba alí e alí mismo o bebe. Adria e Fara mirábans'e coidaban que soñáran; as de Sancti-Petri estaban como rendidas de tanta impresion, que nunca jamais pensáran, e Salvio non cesaba de contemplar á Otilia, bonita, moi bonita ainda, ben que, coma él, contando alguns abriles mais. A media tarde, trataban os pelegrinos de retirarse é o anciano dijo as señoras:
     — Cumplida no está aún del todo mi promesa y tenemos que hacer á pié lo que todavía falta. El sol vá declinando ya y no podremos deternernos más.
     — Bajaremos juntos y á pié todos la pendiente —contestou a señora de Sancti-Petri—, y luégo dejaremos á Vds., bien que con el disgusto de no poder acompañarles, pues tenemos ahí abajo nuestras caballerías.
     — Gracias —dijeron ambos.
     E juntos baijaron todos a pendente d'o monte hasta outra fontiña, chamada de Santiago, adornada hai anos c'unha fachada de canteiría, mandada facer po-l-o Canonego Sr. D. Pedro Valdés Feijoo; fachada, ond'aparecian gravados dous arbres, un dragon, tres touros, dous castelos, un escudo e os disciplos d'o sant'Apostol Atanasio e Teodoro, un d'eles facendo ó dragon a crus, como lle fijo, disque, cando, enviados ó Pico-Sacro po-l-a Reina Lupa, iban á catar bois pra leva-l-o corpo de seu Maestro dende Padron á Compostela; fachada, ond'ademais se via unha lápeda con inscricion alusiva á todo esto, e fachada estonces destruida ja completamente, sin restos haber siquira de lápeda, segun nos informaron. Deron ali as mans cordialmente os pelegrinos as señoras; ofreceulles a nai d'Otilia a sua casa en Santiago, non sin adverti-l-os d'a inorancia en que'o seu home estaba d'o sucedido á filla, e despedindos'entre sí hasta o outro dia, marcharon todos á Compostela. Fara, diante á pe, c'os pelegrinos, separandose d'eles ó entrar n'a vila, e correndo á casa de suas amas; estas e Adria, un pouco atrás e d'acabalo.
     Deijémos ahora que descansen uns e outras, é mentras, duas palabras mais acerca de Veranio e d'a reserva que seu pai gardou con Salvio, relativamente o oujeto d'a promesa ou voto feito.



Páxina Anterior

Ir ao índice de Páxinas

Páxina Seguinte


logoDeputación logoBVG © 2006 Biblioteca Virtual Galega